CREATOR: gd-jpeg v1.0 (using IJG JPEG v80), quality = 85?

Tikinti sektorunda olan biabırçılıqlar barədə ən azı 20 ildir çıxışlarımda fikir bildirirəm. Hələ Moskvanın meri Lujkovun vaxtında televiziya efirlərindən müraciət etmişdim ki, tikinti bumu yaşayırıq, xaos olmaması üçün, insanları narazı salmamaq üçün bir sistemli yanaşma hazırlanmalıdır, Baş Plan təsdiqlənməlidir, ən azından Moskvanın köçürmələrlə bağlı təcrübəsi tətbiq edilməlidir.

İllər keçdi, 20 ildən sonra, şəhəri Qahirəyə çevirəndən sonra güc-bəla ilə Baş Plan təsdiqləndi, vəziyyət isə nəinki düzəldi, əksinə, ən bərbad duruma gəldi. Bəla orasındadır ki, həm tikinti şirkətləri, həm də sıravi vətəndaşlar sui-istifadə hallarına yol verirlər. Tikinti şirkəti zor gücünə vətəndaşı əzməyə çalışır, vətəndaş isə 5 manatlıq əmlakına görə, təklif olunan 10 manatdan imtina edib, 50 manat qopartmağa çalışır. Vəkillik peşəmlə bağlı bu cür hallarla dəfələrlə rastlaşmışam. Hər dəfəsində vətəndaşların bu cür təkliflərini yanlış olduğunu deyib, vəkillik xidmətləri göstərməmişəm.

Bundan başqa, hamımız üçün bəllidir ki, ölkəmizdə qeyri-neft sektoru yox səviyyəsindədir. Azacıq pul dövriyyə edən sahəmiz tikinti sahəsidir ki, kifayət qədər insan oradan evinə çörək aparır. Abşeron yarımadasında, xüsusilə Bakının sıxlıq olan yerlərində isə, artıq boş ərazi qalmayıb və tikintilər ancaq köçürülmə sonrası mümkündür.

Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin məlumatına görə Bakıda qəzalı vəziyyətdə olan, öz resursunu başa vurmuş çoxmənzilli yaşayış binalarının inventarizasiyası və bu binalarda yaşayan sakinlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə bağlı zəruri tədbirlərin görülməsi məqsədilə yaradılmış müvafiq komissiya fəaliyyətə başlayıb. Hazırda Bakı şəhərində 1100 qəza vəziyyətində olan bina var. Görünən odur ki, köçürüləsi hələ çox binalar var. Ancaq köçürmə prosesi üzrə hər hansı mexanizmin, həm vətəndaşların, həm də iş adamlarının hüquqlarını qoruyacaq, bu prosesi sürətləndirə biləcək bir plan barədə heç nə eşitməmişəm. Mövcud vəziyyətdə olan tənzimləmə mexanizmi isə bugünkü vətəndaş-şirkət qarşıdurmasına və nəticədə, hər ikisinin Dövlətdən narazılığına gətirib çıxarır.

Nəzərə alaq ki, şirkət onlarla, bəzən də yüzlərlə sakini köçürür və onlara hər ay kirayə haqqı ödəyir, bir və ya bir-neçə sakin razılaşmayaraq evdən çıxmayanda şirkətin günü-gündən xərci artır və tikintinın dayanmasına gətirib çıxarır. Tərəflər mövcud məhkəmə mexanizmi ilə mübahisəni həll etmək istədikdə isə, bu proses aylarla, bəzən də illərlə davam edir. Tərəflər arasında yaranan əsas məsələ hər kvadrat metr üçün ödəniləcək pul vəsaiti və bu vəsaitin ədalətlilik meyarlarıdır. Bu kimi halların aradan qaldırılması üçün dövlət qurumları müvafiq mexanizm hazırlamaqla yanaşı, sürətləndirilmiş məhkəmələrin tətbiqi məsələsini də düşünməlidir.

Bu gün gördüyümüz odur ki, ya kiminsə evini başına uçururlar, ya da hansısa tikinti şirkətindən iş adamını həbs edirlər. Artıq elə vəziyyət yaranıb ki, abır-həyası olan iş adamları tikinti sektorundan, xüsusilə köçürülmə olan layihələrdən imtina edirlər. Son həbsdən sonra isə, əminəm ki, bir çoxları ümumiyyətlə bu təşəbbüsdən uzaq duracaqlar. Dövlət üçünsə bu köçürmələrdə iş adamlarının iştirakı olduqca önəmlidir. Çünki, əks halda bu köçürmələri dövlət icra etdikdə, proses dövlət büdcəsi üçün inanılmaz yük olur. Mövcud geosiyasi vəziyyəti, vətəndaşlarımızın günü-gündən pisləşən iqtisadi durumunu nəzərə alsaq, hakimiyyətin atdığı addımları birmənalı öz ayağına güllə sıxmaq kimi qiymətləndirirəm. Hesab edirəm ki, köçürülmələrlə bağlı bir mexanizm işlənilməli, məhkəmələr bu prosesdə alət deyil, prosesin sürətli və ədalətli icrasına kömək olmalıdırlar.

Uzun illər sistemli yanaşmanın olmaması ancaq bu sahədə korrupsiyanın geniş vüsat almasına xidmət edir. Məhz sadalananlara görə, bu gün Bakıda mənzil almaq sıradan vətəndaş üçün mümkünsüz hal alıbdır.

Aslan İSMAYILOV,
hüquqşünas.

araz.az xəbər portalı.