Bəli, yazının sərlövhəsində də deyildiyi kimi, bəşəriyyət 800.000 il əvvəl yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşibmiş. Onda yalnız 1280 əcdadımızın sağ qalması ilə bu ciddi təhlükə aradan qalxıb. 

“Science” jurnalında dərc olunmuş son araşdırma da göstərir ki, fəlakətli “əcdadların darboğazı” dünya əhalisini cəmi 1280 reproduktiv fərdə qədər azaldıb və erkən insan nəslinin 98,7%-ni məhv edib.

Təxminən 117.000 il davam edən bu əhali dağılmasına, ehtimal ki, ekstremal iqlim dəyişiklikləri, uzun sürən quraqlıqlar və qida ehtiyatlarının azalması səbəb olmuşdur.

Tədqiqatçılar FitCoal adlı əsaslı genetik analiz metodundan istifadə edərək, Afrika və Avrasiya fosil qeydlərindəki boşluğu izah edə biləcək bu dramatik azalmanı izləmək üçün müasir insan genomlarını təhlil etdilər.

Nəsli kəsilmək təhlükəsinə baxmayaraq, elə bu darboğaz müasir insanların formalaşmasında mühüm rol oynamış ola bilər. Elm adamları bunun əsas təkamül hadisəsinə, — xromosom birləşməsinə, — töhfə verdiyinə inanırlar ki, bu da Homo sapiensi əvvəlki hominin növlərindən, o cümlədən Neandertallar və Denisovalılardan ayıra bilər. Tədqiqat bu kiçik populyasiyanın, ehtimal ki, atəşin erkən istifadəsi və adaptiv zəka sayəsində necə sağ qaldığına dair maraqlı suallar doğurur. Bu qədim böhranı başa düşmək elm adamlarına insan təkamülü hekayəsini və növlərimizə bütün maneələrə qarşı inkişaf etməyə imkan verən davamlılığı bir araya gətirməyə kömək edir.

Neandertal və Denisovan hibridinin kəşfindən sonra elm adamları növlərin insanlarla mürəkkəb əlaqələri haqqında öyrənmək üçün yeni üsullardan istifadə edirlər: Rəssamın Denninin necə görünə biləcəyini əks etdirməsi — Denninin anası Neandertal, atası Denisovan idi / A: Con Bavaro/

Alimlər tərəfindən tədqiq edilən qədim insanların heç biri Denisovalılar qədər tapmacalar buraxmadı. Bu günə qədər Denisovalılardan yalnız bir-neçə kiçik sümük və diş parçaları tapılıb. Bu parçaların hamısı siqaret qutusuna sığacaq qədər böyükdür.

Lakin bu fosil qalıqları Denisovalıların bu gün insanlara əhəmiyyətli təsir göstərdiyini göstərir. Alimlər aşkar ediblər ki, müasir Yeni Qvineyada olan genlərin 6%-i və Avstraliya aborigenlərinin DNT-sinin 3-5%-i Denisovalı DNT-dən ibarətdir. Tibetlilərin də yüksək hündürlükdə sağ qalmasına imkan verən geni miras aldıqları güman edilir.

Eltac HEYDƏRLİ

araz.az xəbər portalı.